Minister Donner begon aan een onmogelijke missie: Balkenende had een soepeler ontslag al ingeruild voor het tegenhouden van een referendum over het nieuwe Europese verdrag. Wel sneu voor kleine ondernemers, die niet van zeurend personeel af kunnen komen.
Het was natuurlijk toeval, dat CDA-premier Jan Peter Balkenende gisteren in de Tweede Kamer verdedigde dat er geen referendum mag komen over het nieuwe Europese verdrag en dat op het zelfde moment op Sint Eustatius de kabinetsplannen voor het ontslagrecht sneuvelden.
Maar toch hangen deze twee zaken, die op het eerste gezicht niets met elkaar te maken hebben, nauw met elkaar samen.
Gezichtsverlies
Eigenlijk stond al bij voorbaat vast, dat het niets zou worden met het plan van CDA-minister Piet Hein Donner, om de verplichting voor werkgevers af te schaffen dat zij bij het arbeidsbureau of de kantonrechter toestemming moeten vragen voor een ontslag.
De PvdAÂ’ers in het kabinet gingen op 21 september akkoord met de eis van Balkenende dat er geen referendum mag komen over het nieuwe Europese verdrag.
Voor de PvdA was dat enorm gezichtsverlies, maar Wouter Bos en zijn collegaÂ’s gingen er van uit dat ze daarmee het versoepeling van het ontslagrecht hadden tegengehouden. Anders gezegd: het Europese Verdrag werd omarmd in ruil voor het tegenhouden van een verandering van de Nederlandse arbeidswetgeving.
Bakzeil
Eigenlijk staat dus al zes weken vast dat Piet Hein Donner bakzeil ging halen. Hij zit nu in hetzelfde schuitje als zijn voorganger Aart Jan de Geus, die de WAO moest vernieuwen maar helemaal afhankelijk was van de fractievoorzitters van de coalitie.
De Geus redde het, Donner niet. Het moet een grote frustratie zijn voor de doorgaans zelfverzekerde CDA-minister, die een jaar geleden al moest aftreden als minister van Justitie en liever naar dat ministerie was teruggekeerd.
Hij slaagt niet in de belangrijkste opdracht waarvoor hij zich gesteld ziet en is daarbij bovendien meer speelbal dan regisseur. Hij was de afgelopen dagen helemaal afhankelijk van wat ‘zijn’ fractievoorzitter Pieter van Geel met diens collega’s op de Antillen klaar wist te spelen.
En tevoren stond vast dat Van Geel het niet heel hard zou spelen, al was het maar omdat er ook in het CDA weerstand is tegen een soepeler ontslagrecht.
Is het erg?
Is het nou erg, dat Donner strandt? Vast staat dat het Nederlandse ontslagrecht niet heel veel soepeler of strakker is dan in Europa gebruikelijk is. Onderzoekers komen voortdurend tot de slotsom dat een soepeler ontslag niet per se voor meer banen zorgt.
Donners verhaal dat hij met de werkgeverslobby heeft afgesproken dat die in ruil 200.000 kansarme werklozen aan een baan zal helpen is nogal dun. Werkgeversvoorzitters kunnen hun leden helemaal niet verplichten ongeschoolden aan te nemen. Die leden nemen trouwens vaak liever Polen aan voor laaggeschoold werk.
Kleine ondernemers
Sneu is het wel voor de vele kleine ondernemers, die nu alleen tegen hoge kosten, een hoge ontslagvergoeding en na lange procedures af kunnen van overtollige of niet-functionerende werknemers.
Het ontslagrecht beschermt werknemers, omdat die de zwakke partij zijn. Maar een kleine ondernemer staat vaak helemaal niet sterker dan de werknemer.
Gevolg is dat zoÂ’n kleine ondernemer dan maar geen personeel aanneemt, of zijn toevlucht neemt tot uitzendbureaus. De vraag is of de Nederlandse werknemer met die uitkomst beter af is.
Bron: Elsevier
